Λυδία Νακοπούλου

Ομότιμη Καθηγήτρια | Ά Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομικής | Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ
Ομότιμη Καθηγήτρια | Ά Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομικής | Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ
Λυδία Νακοπούλου | Ομότιμη Καθηγήτρια | Ά Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομικής | Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ

Γεννήθηκε στην Καρδίτσα, σπούδασε Ιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσα­λονίκης. Υπηρέτησε ως Αγροτικός Ιατρός. Έλαβε τις Ειδικότητες της Παθολογικής Ανατομικής και Κυτταρολογίας. Εργάστηκε από το 1973 έως το 1976 ως Πανεπιστημιακός Βοηθός στην Παθολογική Ανατομική της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1976 συνέχισε τη σταδιοδρομία στο ίδιο τμήμα και σταδιακά έλαβε όλες τις ακαδημαϊκές βαθμίδες έως τη βαθμίδα του Καθηγητού (2002).

Το 1976 ενεκρίθη από την Ιατρική Σχολή η Διδακτορική Διατριβή της και το 1981 βραβεύτηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών με το Βραβείο «Ιωάννου Κατσαρά» ως η καλύτερη διατριβή του έτους 1976 του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1985 ενεκρίθη από την Ιατρική Σχολή η Διατριβή για Υφηγεσία.

Διετέλεσε για ένα έτος Διευθύντρια του Α΄ Εργαστηρίου Παθολογίας Ανατομικής (2002) και για δύο έτη του Β΄ Εργαστηρίου Παθολογικής Ανατομικής (Αττικό Νοσοκομείο, 2004-2006).

Μετεκπαιδεύτηκε στο εξωτερικό (Αγγλία - Αμερική) συνολικά 1 ½ έτη. Εξειδικεύτηκε στη νεφρική βιοψία. Οργάνωσε το τμήμα νεφρικών βιοψιών, μεταμοσχεύσεων νεφρού και ανοσοϊστοχημείας για τον προσδιορισμό προγνωστικών και προβλεπτικών δεικτών στον καρκίνο του μαστού. Στο τμήμα των βιοψιών νεφρού εφάρμοσε τη μέθοδο του Ανοσοφθορισμού (1976) για τον προσδιορισμό διαφόρων πρωτεϊνών (IgG, IgM, IgA) και κλασμάτων του συμπληρώματος (C3, C1q, C4).

Η χρήση της Ανοσοϊστοχημείας έφερε πιο κοντά την Παθολογική Ανατομική ως ειδικότητα με άλλες ειδικότητες της Ιατρικής και κυρίως της Ογκολογίας. Ο Παθολογοανατόμος, εκτός από το διαγνωστικό τομέα σε ιστικό επίπεδο, προσφέρει χρήσιμες πληρο­φορίες κυρίως στην Ογκολογία, μέσω του προσδιορισμού Μοριακών δεικτών. Οι τελευταίοι είναι πρωτεΐνες ογκογονιδίων, ογκοκατασταλτικών γονιδίων, αυξητικών προγόνων κ.ά. H χρησιμότητα των δεικτών αυτών συμβάλλει στον προσδιορισμό της προγνωστικής σημασίας καρκινοπαθών, αλλά και την επιλογή του κατάλληλου δείκτη για τη χρήση εξατομικευμένης στοχευμένης θεραπείας του ασθενούς.

Ας σημειωθεί ότι μετά από μετεκπαίδευση στη Μεγάλη Βρετανία (1988) εφάρμοσε στο τμήμα της Ανοσοϊστοχημείας τον προσδιορισμό των οιστρογονικών (ER) και προγεστερονικών (PR) υποδοχέων σε τομές παραφίνης, σε αντικατάσταση του βιοχημικού προσδιορισμού αυτών, σε καρκίνους του μαστού, γεγονός που βελτίωσε τη θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών.

Η μέθοδος του in situ υβρισμού σε ιστούς προώθησε την έρευνα (1990) και τα αποτε­λέσματά της είδαν το φως της δημοσιότητας σε διεθνή περιοδικά. Μία από τις εργασίες αυτές έλαβε το Α΄ Βραβείο ως προφορική ανακοίνωση στο 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Παθ. Ανατομικής (1991).

Οι μεθοδολογίες που αναφέρονται (Ανοσοφθορισμός 1976, Ανοσοϊστο­χημεία 1978 και in situ Υβριδισμός 1990) ήταν πρωτοποριακές την εποχή εκείνη και εφαρ­μόστηκαν απ’ όσο γνωρίζουμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το κατ’ επιλογή μάθημα στο οποίο ήταν υπεύθυνη, η Ανοσοϊστοχημεία, που διδάσκετο από το 1988 σε φοιτητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνδυασμό με τη συγγραφή του βιβλίου στο οποίο επίσης ήταν υπεύθυνη «Ανοσοϊστοχημεία» (δύο εκδόσεις, 1990, 1999) συνετέλεσαν στην ανα­βάθμιση των γνώσεων των φοιτητών, σε σχέση με τους μοριακούς δείκτες και την παθο­γένεια διαφόρων παθήσεων και του καρκίνου.

Η διδασκαλία αφορούσε φοιτητές Ιατρικής και Οδοντιατρικής σε υποχρεωτικά μαθή­ματα. Υπήρξε υπεύθυνη για αρκετά έτη της διδασκαλίας του υποχρεωτικού μαθήματος Παθολογική Ανατομική στους φοιτητές της Οδοντιατρικής Σχολής και του κατ’ επιλογή μαθήματος «Ανοσοϊστοχημεία». Το τελευταίο διδάσκετο με μεγάλη επιτυχία στα πρώτα έτη της διδα­σκα­λίας. Επίσης δίδαξε σε ειδικευόμενους και ειδικευμένους ιατρούς της Παθολογικής Ανα­τομικής και άλλων ειδικοτήτων, διοργάνωσε σεμινάριο και συμμετείχε σε αρκετές επιστη­μονικές επιτροπές, υπεύθυνη του μαθήματος «Βασικές Αρχές του Καρκίνου(…)» του προγράμματος συμπληρωματικής εξ αποστάσεως εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών  μέσω διαδικτύου (e-learning). Υπεύθυνη της συγγραφής του βιβλίου «Ανο­σοϊστοχημεία» (α΄ & β΄ έκδοση) και του «Άτλαντα της Παθολογικής Ανατομικής», συμμε­τείχε δε στη συγγραφή δεκαπέντε κεφαλαίων σε βιβλία ιατρικά.

Διετέλεσε μέλος οργανωτικών επιτροπών συνεδρίων, μέλος της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, του Διοικητικού Συμβουλίου της Παθολογικής Ανατομικής, μέλος της συντακτικής επιτροπής ιατρικών περιοδικών και Διευ­θύντρια Σύνταξης του περιοδικού Ιατρική (1995-1998). Υπεύθυνη των εξετάσεων για την απόκτηση της ειδικότητας της Παθολογικής Ανατομικής (ένα έτος) και της Ιατροδικαστικής (αρκετά έτη). Συμμετείχε ως εκπαιδεύτρια σε μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών και διπλωματικές της Βιολογίας και Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διεκπεραιώθηκαν από το εργαστήριό της που είχε την κύρια υπευθυνότητα 42 διδακτορικές διατριβές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και 12 Διπλωματικές του Βιολογικού και Ιατρικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διετέλεσε εκπρόσωπος της Ελλάδος της Παθολογικής Ανατομικής των Νεφρικών Βιοψιών για αρκετά έτη, στις αντίστοιχες Εταιρείες της Ευρώπης και της Αμερικής.

Ερευνητικό Έργο: Το ερευνητικό έργο εστιάζεται: α) Στην παθογένεια των σπειραματονεφριτών και β) στους παθογενετικούς μηχανισμούς στον ουροθηλιακό καρκίνο με ιδιαίτερη έμφαση στον καρκίνο του μαστού. Το ερευνητικό έργο χρηματοδοτήθηκε από διάφορους φορείς, με συνολικό ποσό χρημάτων 287.700 €.

Σκοπός του κυρίως ερευνητικού έργου ήταν η μελέτη διαφόρων μονοπατιών που συμμετέχουν στην καρκινογένεση και στη συμπεριφορά του καρκίνου σε σχέση με την πρόγνωση και επιβίωση των ασθενών.

Για το ερευνητικό έργο χρησιμοποιήθηκαν μέθοδοι Ανοσοϊστοχημείας, Μορφωμετρίας, Μοριακές (in situ υβριδισμός, real time PCR). Οι μοριακοί δείκτες που μελετήσαμε ήταν πρωτεΐνες ογκογονιδίων, ογκοκατασταλτι­κών γονιδίων, γονίδια που έχουν σχέση με τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό, την αγγειο­γένεση, τη διήθηση, μετάσταση και απόπτωση.

Τα αποτελέσματα των ως άνω ερευνών συσχετίσθηκαν με τα κλινικοεργαστηριακά στοιχεία των ασθενών (π.χ. μέγεθος του όγκου, ιστολογικός τόπος, βαθμός κακοήθειας, διήθηση επιχωρίων λεμφαδένων, το κλινικό στάδιο της νόσου, την επιβίωση των ασθενών και τη θεραπευτική αντιμετώπιση αυτών). Τα ως άνω δεδομένα, σε συνδυασμό με τα ευρήματα από τα διάφορα ερευνητικά προγράμματα, βρίσκονται σε βάση δεδομένων.

Αποτέλεσμα της προσπάθειας αυτής ήταν η δημοσίευση 171 διεθνών ξενόγλωσσων πλήρων δημοσιεύσεων μετά από κρίση και οι οποίες επέφεραν 2.944 βιβλιογραφικές αναφορές (citations) και H-score 41,25. Πρώτος συγ­γραφέας ήταν σε 60 δημοσιεύσεις και δεύτερος και τελευταίος σε 52.

Οι πλήρεις δημοσιεύσεις σε Ελληνικά Ιατρικά Περιοδικά 125 μετά από κρίση. Οι ανα­κοι­νώσεις σε Διεθνή Συνέδρια ήταν 95 και σε Ελληνικά 220.

Το ερευνητικό έργο βραβεύτηκε ή έλαβε τιμητικές διακρίσεις σε αρκετά ελληνικά και πα­γκόσμια συνέδρια (21), π.χ. Βραβείο Πανεπιστημίου Αθηνών «Φωτεινό Διαγώνισμα για την καταπολέμηση του καρκίνου» (2003), Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών (1999).

Ξενόγλωσση εργασία που δημοσιεύθηκε σε Αμερικανικό Ιατρικό Περιοδικό («Human Pathology») αποτέ­λεσε αντικείμενο εκτενούς ευνοϊκού σχολιασμού σε άρθρο σύνταξης (editorial) του ίδιου περιοδικού. Δύο ενδιαφέρουσες δημοσιεύσεις στο ίδιο περιοδικό κοσμούσαν το εξώφυλλο του περιοδικού από φωτογραφίες που προέρχονταν από αντίστοιχες εργασίες. Στο 91ο Ετήσιο Συνέδριο της Αμερικανικής και Καναδικής Ακαδημίας της Παθολογικής Ανατομικής (United States and Canadian Academy of Pathology - USCAP). Η εργασία με τίτλο «Correlation of Tissue Inhibitor of Metalloproteinase-2 with Proliferative Activity and Patient’s Survival in Breast Cancer» ήταν μία από τις επτά πλήρης εργασίες που επιλέχθηκαν μετά από κρίση να δημοσιευθούν στο επίσημο περιοδικό «Modern Pathology» της «USCAP» το 2002.

Επικοινωνία

E-mail: lnako@med.uoa.gr