ΗΘΟΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Το τελευταίο δεκαήμερο οι οικονομικοί αναλυτές είχαν πέντε σημαντικές θετικές (επιτέλους) ειδήσεις και μερικές από αυτές αποτέλεσαν έκπληξη. Η πρώτη ήταν η επένδυση της Microsoft για το 8ο μεγαλύτερο data center στον κόσμο με πολλαπλασιαστικά οφέλη πάνω από 1 δισ. ευρώ μαζί με άλλες 17 στρατηγικές επενδύσεις ύψους 3 δισ. ευρώ. Η δεύτερη ήταν η προσφορά της Mohegan-ΓΕΚ Τέρνα για την άδεια του καζίνου στο Ελληνικό που φαίνεται πως υπερέβη σημαντικά τις προσδοκίες, αφού το τίμημα έφτασε τα 150 εκατ. ευρώ καθιστώντας την την ακριβότερη άδεια στον κόσμο. Η τρίτη ήταν η ανακοίνωση για τις επενδύσεις μέσω ΣΔΙΤ (συμμετοχή του Δημοσίου) που φθάνει τα 1,4 δισ. ευρώ. Η τέταρτη ήταν η συνειδητοποίηση ότι το κόστος του 10ετούς ομολόγου είναι μικρότερο της μονάδας. Εδώ υπενθυμίζω ότι πριν ξεκινήσει η κρίση (τέλος 2019) εκτιμούσαμε ότι το κόστος αυτό θα κινηθεί πάνω της μονάδας προς το τέλος του 2021. Αυτό επιβεβαιώθηκε τώρα, ως σήμα επιστροφής στην κανονικότητα, μέσα από μία εντυπωσιακά διαφορετική διαδρομή. Η πέμπτη, η κατανόηση ότι το ευρωπαϊκό και το εγχώριο κεντρικό τραπεζικό σύστημα ετοιμάζονται για έναν (ίσως τον τελικό) επιπλέον γύρο απορρόφησης των κόκκινων δανείων μέσω της δημιουργίας ενός νέου σχήματος ειδικού σκοπού, το οποίο θα απορροφήσει και τα καινούργια κόκκινα του κορωνοϊού.

            Αυτές οι ειδήσεις θα πρέπει αφενός μεν να τοποθετηθούν σ’ ένα πλαίσιο όπου το διεθνές κεφάλαιο εγκαταλείπει τις αναδυόμενες αγορές, ορισμένες από τις οποίες είναι γειτονικές, ο γεωπολιτικός κίνδυνος αυξάνεται κυρίως λόγω εκλογών στις ΗΠΑ, Brexit και πανδημίας και αφετέρου της ύπαρξης ενός αρκετά πλέον συγκεκριμένου σχεδιασμού δραστηριοποίησης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, που το 2021 προβλέπεται ότι η εισροή στην Ελλάδα από όλα τα εργαλεία του Ταμείου θα ξεπεράσει τα 5,5 δισ. ευρώ.

            Κοιτάζοντας όμως τη φετινή μελέτη της EY για την ελκυστικότητα της Ελλάδας ως προορισμού των ξένων επενδύσεων διαπιστώνεται ότι οι περισσότεροι απωθητικοί παράγοντες, ήταν κατά σειρά σπουδαιότητας το γραφειοκρατικό και διοικητικό περιβάλλον, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση και η διαθεσιμότητα κεφαλαίων και η φορολογία των επιχειρήσεων.

            Ξεκινώντας από το τελευταίο ο νέος προϋπολογισμός παίρνει μέτρα μειώνοντας φορολογία και εισφορές παρόλο που το θέμα κουβαλάει το βαρύ μεταμνημονιακό απόηχο. Επίσης το ζήτημα της χρηματοδότησης φαίνεται να αντιμετωπίζεται. Όμως η λερναία ύδρα που καταπίνει με μεγάλη ευκολία επενδύσεις, καινοτομίες πνευματική ιδιοκτησία και δημιουργικότητα είναι το γραφειοκρατικό και διοικητικό περιβάλλον. Δυστυχώς όταν ο διαφωτισμός γεννούσε στην Ευρώπη την ατομική ευθύνη και τον σεβασμό των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων εμείς ζούσαμε υπό την επίδραση της συστηματικής απομύζησης της δημιουργικής προσόδου από τον τούρκο διοικητή και στη συνέχεια από την οργανική ανάπτυξη της γραφειοκρατίας που περιλαμβάνει και εκλεγμένους προύχοντες. Αυτοί συνεχίζουν, μέχρι τις ημέρες μας, να αμφισβητούν την αξία της ατομικής και ορθολογικής κοινωνικής προσπάθειας για την πρόοδο και την μεταβολή. Η παρέμβασή τους είναι παμπόνηρη, αφού προβάλλουν το γενικό καλό ως να είναι οι μοναδικοί υπερασπιστές τους και την προσωπική τους ευθύνη, αφού είναι υπογράφοντες, αν και συνήθως οι ίδιοι επιδιώκουν τις θέσεις που κατέχουν. Πίσω όμως από αυτό κρύβεται μία γενικότερη άρνηση της αξίας της δημιουργικότητας, η προβολή προσωπικών παθών και ιδεολογικών πεποιθήσεων που στοχεύουν την κατατρομοκράτηση των καλών προθέσεων και στην αναπαραγωγή ατελείωτων νομοθετικών ρυθμίσεων που με τη σειρά τους αναπαράγουν ατελείωτες δυνατότητες καταστρατήγησης του δημόσιου και ιδιωτικού πλούτου στους διαδρόμους και τις αίθουσες των δικαστηρίων. Κοινός παρονομαστής όλων αυτών είναι η αναδιανομή του πλούτου του άλλου με τη λογική επανεκλογής τους ή διαιώνισης προσωπικών απόψεων ή δημιουργίας προσωπικών ωφελειών κ.τ.λ.

            Έχω την εντύπωση ότι για το πρόσφατο κύμα αέρα που μπήκε με τις καλές ειδήσεις υπάρχει πολύ κόπος και προσπάθεια από λίγους νέους ανθρώπους με ήθος που θέλουν να κάνουν τη διαφορά και είχαν (και είχαμε) την τύχη να βρεθούν σε καίρια πόστα. Όμως πρέπει να υπάρξει θεσμική και πολιτιστική συνέχεια. Νόμους έχουμε, νέους θεσμούς έχουμε (ηθικά πολιτικά στοιχεία, συντομεύσεις εικαστικών διαδικασιών, Αρχή Διαφάνειας, Οικονομική Αστυνομία, διαιτησία, διαμεσολάβηση κ.τ.λ.). Μόνο συνειδητότητα και ευθύνη χρειάζεται πλέον, για τις ανάγκες της κοινωνίας του μέλλοντος και τις ανάγκες των παιδιών μας.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 12 Οκτωβρίου 2020.