Η ΠΙΚΡΗ ΑΛΗΘΕΙΑ

Κλήθηκα να σχολιάσω το συνολικό αποτέλεσμα του πρώτου γύρου των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές για την α΄ φάση των προαπαιτούμενων και θα έπρεπε να εκφράσω μία συνολική κρίση. Είναι όμως εμφανές ότι συνολική κρίση μπορεί να υπάρξει εφόσον υπάρξει αποτίμηση της τωρινής κατάστασης της οικονομίας.

Η πικρή αλήθεια είναι ότι το εξάμηνο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2015 είχε τραγικά αποτελέσματα για την οικονομία αλλά και για το πολιτικό σκηνικό. Ήταν τέτοια η αλληλουχία των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων ώστε η κυβέρνηση έχασε με χειρουργική σχεδόν ακρίβεια τις λίγες αλλά πάντως υπαρκτές δημοσιονομικές και οικονομικές δυνατότητες που είχε κληρονομήσει μέσα από τη σταθεροποίηση της οικονομίας που είχε εμφανιστεί στο α΄ εξάμηνο του 2015. Με την άνοδο της νέας κυβέρνησης τον Ιανουάριο του 2015, επειδή μεγάλες μάζες πληθυσμού αισθάνθηκαν ότι ενσωματώθηκαν στην πολιτική διακυβέρνηση, δημιουργήθηκε μία αισιόδοξη καταναλωτική συμπεριφορά. Παράλληλα η οικονομία ανέκαμπτε με γρήγορο ρυθμό λόγω της εξόδου από την ύφεση των προηγούμενων ετών (rebound) των μειωμένων τιμών πετρελαίου και της ευνοϊκής ευρωπαϊκής κυκλικότητας.

Αντί όμως να αξιοποιηθεί η όποια δυναμική της οικονομίας, η ανάγκη να εκφραστεί ένα λαϊκό αίσθημα σκληρής διαπραγμάτευσης και με βάση την (αποδεδειγμένα) λανθασμένη πεποίθηση ότι οι πιστωτές θα υποχωρήσουν (η ψευδαίσθηση της υπεροχής του ατομικού ακτιβισμού), όλοι οι πόροι που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την υλοποίηση ανακουφιστικών εξαντλήθηκαν μέχρι τελευταίου ευρώ. Επιπροσθέτως κατέρρευσε το τραπεζικό σύστημα με αποτέλεσμα να δανειζόμαστε για να το σώσουμε ξανά και ξανά! Η πικρή πραγματικότητα του τρίτου μνημονίου εμφανίστηκε όπως ακριβώς είχαμε περιγράψει τον Μάιο του 2014 (!) ότι θα συμβεί εάν ακολουθούντο οι πολιτικές που διακηρύσσονταν από την τότε αντιπολίτευση και σημερινή κυβέρνηση.

Η κυβέρνηση θα αποκτήσει, υπό κανονικές συνθήκες κάποιες δυνατότητες (δημοσιονομικό χώρο) πάλι μετά από ενάμισι χρόνο περίπου! Τα λάθη λοιπόν της πολιτικής βρίσκονται στο α΄ εξάμηνο του έτους.

Όσον αφορά την τωρινή διαπραγμάτευση, με εμφανή εξαίρεση ορισμένες ακατανόητες επιθετικές ενέργειες στην εγχώρια παραγωγή (μπύρα, κρασιά), οι διαπραγματευτές (και από τις δύο μεριές) με βάση το παραπάνω πραγματικό υπόβαθρο και τους περιορισμούς που φέρει, έκαναν σε αρκετά σημεία ικανοποιητική δουλειά για τις ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας παρόλο που το άνοιγμα τόσο κρίσιμων ζητημάτων (πλειστηριασμοί κ.λπ.) την καυτηριάζουν. Όμως αργά ή γρήγορα (και θα έπρεπε γρηγορότερα) τα θέματα αυτά θα έπρεπε να τεθούν.

Το χειρότερο όμως είναι ότι ο δεύτερος γύρος διαπραγματεύσεων που ήδη έχει αρχίσει, θα φέρει μαζί του ακόμη πιο δύσκολες αποφάσεις που θα θέσουν σε κίνδυνο τους όποιους πολιτικούς σχεδιασμούς για το επόμενο έτος.

Ελπίζουμε μέχρι το τέλος του 2016 να έχει αποκατασταθεί η ισορροπία στην οικονομία και να ετοιμαστούμε ενδεχομένως για μία νέα θετική περίοδο. Το ερώτημα είναι πώς θα φθάσουμε πολιτικά και κοινωνικά σ’ αυτό το σημείο καμπής δεδομένου ότι και το διεθνές περιβάλλον βρίσκεται σε μεγάλη αναταραχή. Ας ελπίσουμε τουλάχιστον σε όχι νέα μεγάλα λάθη από εδώ και πέρα.